سلامت گربه

گربه‌ها، این موجودات دوست‌داشتنی و ظریف، با وجود تمام عشوه‌گری‌ها و بازیگوشی‌هایشان، می‌توانند مانند هر موجود زنده دیگری در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار بگیرند. شناخت این بیماری‌ها، علائم و راه‌‌های پیشگیری و درمان آنها، نقشی حیاتی در حفظ سلامت گربه و ارتقای کیفیت زندگی این حیوان ایفا می‌کند.

بیماری های گربه

از مهمترین عواملی که سلامت گربه را به خطر می‌اندازد، ابتلا به بیماری‌های مختلف است. از مهمترین بیماری‌های این حیوان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری‌های انگلی ناشی از کرم‌های روده‌ای، کرم‌های نواری، کرم‌های قلابدار، کوکسیدیوز و ژیاردیا با علائمی مانند اسهال، استفراغ، کاهش اشتها، کم‌خونی، کک، کنه، شپش و مایت، خارش، قرمزی پوست، ریزش مو و زخم.

• بیماری‌های ویروسی ناشی از ویروس‌هایی مانند ویروس نقص ایمنی گربه (FIV)، ویروس لوسمی گربه (FeLV) و ویروس هاری که می‌توانند سیستم ایمنی گربه را تضعیف کرده و منجر به عفونت‌های ثانویه و مرگ شوند‌.

• بیماری‌های باکتریایی ناشی از باکتری‌هایی همچون سالمونلا، coli و Pasteurella که باعث عفونت‌های مختلفی مانند عفونت‌های دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی و ادراری می‌شوند. این عفونت‌ها علائمی مانند اسهال، استفراغ، تب، بی‌حالی و از دست دادن اشتها دارند.

• بیماری‌های قارچی ناشی از قارچ‌هایی مانند درماتوفیت‌ها که منجر به بیماری پوستی کچلی با علائم ریزش مو، قرمزی و خارش پوست می‌شود.

• سرطان‌هایی مانند لنفوم، سارکوم و کارسینوم با علائمی همچون تورم، درد، بی‌حالی و از دست دادن اشتها.

• بیماری‌های پوستی نظیر درماتیت آلرژیک، عفونت‌های پوستی و کچلی با علائمی مانند خارش، قرمزی، التهاب، ریزش مو، تورم، چرک و درد.

• زئونوز که برخی از بیماری‌های گربه‌ها هستند که به انسان نیز منتقل می‌شوند و شایع‌ترین آنها شامل بیماری خراش گربه، توکسوپلاسموز، کپک و سالمونلا هستند.

طب پیشگیری

با رعایت این نکات ساده به عنوان پیشگیری، می‌توانید به سلامت گربه‌ خود کمک کنید.

• معاینات منظم دامپزشکی، بررسی وضعیت سلامتی گربه به طور کامل و تجویز داروها و واکسن‌های مورد نیاز

• واکسیناسیون و ایمنی یافتن حیوان در برابر بیماری‌های مختلف مانند calicivirus, herpesvirus, feline panleukopenia (panleukemia), feline rabies and chlamydia felis.

• تغذیه سالم و توجه به آب مصرفی گربه

• بهداشت محیط، تمیز کردن مرتب جعبه خاک گربه، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مناسب برای سطوحی که گربه با آنها در تماس است و دوری از مواد شیمیایی و سمی

• کنترل انگل‌ها و استفاده از داروهای ضد انگل تجویز شده توسط دامپزشک

• عقیم‌سازی یا اخته کردن و جلوگیری از سرطان تخمدان، رحم و پروستات در گربه‌ها و کاهش رفتارهای تهاجمی و اسپری کردن ادرار در گربه‌های نر

• مشاهده رفتارهای گربه و توجه به تغییراتی مانند تغییر در اشتها، خلق و خو، عادات ادراری و مدفوعی، ظاهر پوست و مو، و سطح فعالیت گربه.

رژیم غذایی گربه

 اولین قدم در تغذیه و سلامت گربه، شناخت نیازهای اساسی او در هر مرحله از زندگی است. گربه‌ها در سنین مختلف، نیازهای متفاوتی به مواد مغذی دارند. برای مثال، بچه‌گربه‌ها به پروتئین و چربی بیشتری برای رشد و نمو نیاز دارند، در حالی که گربه‌های مسن‌تر به غذای کم‌کالری‌تر با تمرکز بر سلامت مفاصل احتیاج دارند. علاوه بر سن، سطح فعالیت، نژاد و وضعیت سلامتی گربه نیز در تعیین رژیم غذایی او نقش دارند.

به عنوان مثال، گربه‌های فعال به کالری بیشتری نسبت به گربه‌های کم‌تحرک نیاز دارند. نژادهای مختلف گربه نیز ممکن است نیازهای تغذیه‌ای متفاوتی داشته باشند. در نهایت، توجه به وضعیت سلامت گربه از اهمیت بالایی برخوردار است. گربه‌هایی که به بیماری‌های خاصی مبتلا هستند، ممکن است به رژیم‌های غذایی مخصوصی نیاز داشته باشند.

از طرفی امروزه دنیای غذاهای گربه مملو از گزینه‌های مختلف است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. غذاهای خشک، مرطوب، خانگی و خام، هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. غذای خشک به دلیل مقرون به صرفه بودن و سهولت نگهداری، محبوب‌ترین انتخاب در میان صاحبان گربه است. با این حال، توجه به کیفیت غذای خشک و انتخاب نوع مناسب با توجه به نیازهای گربه از اهمیت بالایی برخوردار است.

غذای مرطوب به دلیل رطوبت بالا، می‌تواند به هیدراته شدن بدن گربه کمک کند. این نوع غذا همچنین می‌تواند برای گربه‌هایی که تمایل زیادی به نوشیدن آب ندارند، مفید باشد. تهیه غذای خانگی برای گربه می‌تواند راهی سالم و مقرون به صرفه برای تغذیه او باشد. با این حال برای تهیه این نوع غذا باید از دستور پخت‌های معتبر و متناسب با نیازهای گربه استفاده کرد. رژیم غذایی خام شامل گوشت، استخوان و اندام‌های خام حیوانات است.

این نوع رژیم غذایی می‌تواند برای برخی از گربه‌ها مفید باشد؛ اما به دلیل خطرات بالقوه سلامتی، باید با احتیاط و تحت نظارت دامپزشک انجام شود. دقت کنید که  آب عنصری ضروری برای سلامت گربه است. باید همیشه ظرف آبی تمیز و خنک در دسترس گربه باشد. همچنین گربه‌ها در هنگام غذا خوردن باید در محیطی آرام و بدون استرس باشند.

آلرژی غذایی

همانطور که انسان‌ها می‌توانند به مواد غذایی مختلف حساسیت داشته باشند، گربه‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. علائم آلرژی غذایی در گربه‌ها می تواند شامل خارش پوست، اسهال، استفراغ، عطسه و آبریزش چشم باشد. شایع‌ترین عاملان آلرژی غذایی در گربه ها عبارتند از پروتئین‌ها شامل مرغ، گوشت گاو، ماهی و لبنیات و مواد افزودنی.

چاقی

چاقی یکی از شایع‌ترین مشکلات در سلامت گربه‌ است که می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلفی مانند دیابت، آرتروز و مشکلات قلبی شود. عوامل متعددی در بروز چاقی در گربه‌ها نقش دارند؛ عواملی از جمله تغذیه نامناسب و دادن غذاهای پرچرب و پرکالری به گربه، کمبود فعالیت بدنی، عدم تناسب بین میزان کالری دریافتی و مصرفی، عوامل ژنتیکی، عوامل عصبی.

غذاهای مضر برای گربه

در این بخش، لیست کاملی از غذاهای مضر برای گربه‌ها را به همراه علائم مسمومیت و راه‌های پیشگیری از آن ارائه می‌کنیم:

• شکلات: شکلات به دلیل داشتن تئوبرومین و کافئین، برای گربه‌ها سمی است. حتی مقدار کمی شکلات می‌تواند باعث استفراغ، اسهال، لرزش، افزایش ضربان قلب و در موارد شدید، تشنج و مرگ شود.

• پیاز و سیر: این مواد، حاوی سولفیدها و دی‌سولفیدها هستند که می‌توانند گلبول‌های قرمز خون گربه را از بین ببرند و منجر به کم‌خونی شوند. علائم مسمومیت با پیاز و سیر شامل ضعف، تنفس سریع، رنگ پریدگی لثه و ادرار تیره می‌شود.

• انگور و کشمش: مصرف این خوراکی‌ها می‌تواند برای سلامت گربه‌ مضر و حتی کشنده باشد. مسمومیت با انگور و کشمش می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. علائم مسمومیت شامل بی‌حالی، اسهال، استفراغ و از دست دادن اشتها می‌شود.

• لبنیات: برخی از گربه‌ها به لاکتوز موجود در شیر و لبنیات حساسیت دارند و مصرف آنها باعث اسهال و ناراحتی گوارشی می‌شود.

• غذاهای چرب و شور: این غذاها برای گربه‌ها مضر هستند و می‌توانند باعث مشکلات گوارشی، پانکراتیت و چاقی شوند.

• استخوان: استخوان‌های پخته شده می‌توانند خرد شده و باعث انسداد روده یا آسیب به گلو و دستگاه گوارش گربه شوند.

• کافئین: این ماده موجود در قهوه، چای، نوشابه و شکلات برای گربه‌ها سمی است.

• آووکادو: این میوه حاوی ماده‌ای به نام پرسین است که برای گربه‌ها سمی است و می‌تواند باعث مشکلات قلبی شود.

• قارچ: برخی از انواع قارچ‌ها سمی هستند و می‌توانند باعث آسیب کبدی و مرگ در گربه‌ها شوند.

• تن ماهی: مصرف بیش از حد تن ماهی می‌تواند باعث مسمومیت با جیوه در گربه‌ها شود. علائم مسمومیت با جیوه شامل لرزش، عدم تعادل، مشکلات بینایی و از دست دادن اشتها می‌شود.

سوء تغذیه گربه

سوء تغذیه در گربه‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی مانند عدم دسترسی به غذای کافی یا باکیفیت، بیماری‌های زمینه‌ای، مشکلات رفتاری و یا حتی استرس رخ دهد. این عارضه می‌تواند پیامدهای ناگوار و جبران‌ناپذیری برای سلامتی گربه به همراه داشته باشد. علائم سوء تغذیه در گربه‌ها عبارتند از کاهش وزن، ریزش مو، ضعف و بی‌حالی، مشکلات پوستی و تغییرات رفتاری. از عواقب سوء تغذیه در گربه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب به ارگان‌هایی مانند کبد، کلیه‌ها و قلب آسیب
• رشد نامناسب
• کاهش طول عمر

روشهای جراحی غیر درمانی گربه

جراحی‌های غیر درمانی گربه که به عنوان جراحی‌های انتخابی نیز شناخته می‌شوند، روش‌هایی هستند که برای اصلاح یا از بین بردن رفتارهای ناخواسته یا مشکلات سلامت گربه انجام می‌شوند. این نوع جراحی‌ها در مقایسه با جراحی‌های درمانی که برای نجات جان حیوان یا بازیابی عملکرد طبیعی اندام‌ها انجام می‌شوند، جنبه پیشگیرانه یا ارتقادهنده کیفیت زندگی دارند. این روشها عبارتند از:

• عقیم‌سازی که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان تخمدان، رحم و پیومتر را در گربه‌های ماده کاهش می‌دهد. همچنین از بارداری ناخواسته و رفتارهای مرتبط با فحلی مانند اسپری کردن ادرار، سر و صدای زیاد و ولگردی در گربه‌های نر جلوگیری می‌کند. اما عقیم‌سازی ممکن است خطر ابتلا به چاقی و برخی مشکلات ادراری را در گربه‌ها افزایش دهد.

• بریدن پنجه که به عنوان عمل پنجه کوتاه کردن نیز شناخته می‌شود، شامل برداشتن نوک انگشتان پنجه گربه است. این عمل می‌تواند از خراشیدن مبلمان، پرده‌ها و افراد توسط گربه جلوگیری کند. اما برخی افراد آن را غیرانسانی می‌دانند. همچنین ممکن است باعث ایجاد درد و ناراحتی در گربه شود و به مهارت و تجربه دامپزشک نیاز دارد.

• جراحی غدد آپوکرین که شامل برداشتن غدد آپوکرین گربه است که مسئول تولید بوی تند ادرار هستند. این عمل می‌تواند برای گربه‌هایی که مشکل ادرار کردن در خانه دارند یا ادرارشان بوی نامطبوعی دارد، مفید باشد. اما جراحی غدد آپوکرین یک عمل نسبتاً تهاجمی است و خطرات و عوارض جانبی را به همراه دارد. همچنین ممکن است بوی ادرار را به طور کامل از بین نبرد.

• جراحی کوری غشایی که شامل برداشتن غشای نازکی به نام پلک سوم گربه است. این عمل می‌تواند برای گربه‌هایی که به طور مزمن دچار التهاب یا عفونت پلک سوم هستند، مفید باشد. جراحی کوری غشایی یک عمل اختیاری است و فقط باید در صورت وجود مشکل پزشکی انجام شود.

خطرات در محیط شهری برای گربه

سلامت گربه‌ در دنیای پر هرج و مرج شهرها با خطرات متعددی روبرو است. از جمله این خطرات، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خطرات ترافیکی و در معرض خطر تصادف و جراحت‌های شدید و گاه مرگبار قرار گرفتن

• شکارچیانی مانند سگ‌های ولگرد، گربه‌های وحشی بزرگ‌تر و حتی برخی از پرندگان شکاری

• سمومی مانند ضد یخ، آفت‌کش‌ها، مواد شیمیایی موجود در سطل‌های زباله و حتی برخی از گیاهان آپارتمانی

• بیماری‌های واگیرداری مانند rabies،  feline leukemia virus (FeLV) و feline immunodeficiency virus (FIV) در اثر تراکم بالا و تماس نزدیک با یکدیگر

• گم شدن و رها شدن